ماه: آگوست 2015

برای نخستین بار منجمان یک صفحه پیش­کهکشانی را کشف کردند-یک ابر عظیم گردنده از گاز که به تشکیل یک کهکشان کمک می­کند. این کشف ممکن است شواهدی از مبدا پیدایش و چگونگی شکل گیری کهکشانها بدست دهد. کهکشانها چسبیده به هم  … در …توسط رشته هایی از حفره از هم جدا می­شوند. این حفره ها با آشوبی عظیم که به شبکه کیهانی شناخته می­شوند مرتبظ می­شوند.

هنوز اسرار زیادی در خصوص شکلگیری کهکشانها بافی مانده است. پژوهشگران حدس می­زنند که بازیگر اصلی نوعی جریان به نام “جریان پیوسته سرد” است. این جریان گاز می­تواند تا 10000 درجه سیلیسیوس گرم شود. البته این دما تنها نسبت به دمای غیرقابل تصور ستارگان که منجمان معمولا اندازه میگیرند مانند اطراف سیاه­چاله ها سرد است.

برایآموختن نکات بیشتر درباره چگونگی تولد کهکشانها دانشمندان اولین حفره هایی را که منجمان رصد کرده اند تجزیه و تحلیل کرده اند. یک ساختار غول آسای 1.5 میلیون سال نوری طول و 10 میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد. ما این موضوع را در سال 2010 کشف کردیم. این رشته ها در حدود یک سوم کهکشان راه شیری و در حدود سه میلیارد برابر خورشید روشنایی دارد. و این حدود ده بار روشن تر از میزان پیشبینی شده است.

نخستین ماموریت برای بدست آوردن تکه­ای از یک دنباله دار و بازگشتن به زمین تحت اخرین یرسی­ها برای رفتن به سوی مرحله پرتاب در سال آینده است. فضاپیمای برسی پوشش امنیت/شناسایی برای توضیح طیفی سرآغاز(OSIRIS-Rex )  در حال طی مراحل منتاژ،  آزمون و عملیات پرتاب است.

محققان می­گویند: در پی پرتاب سال 2016، OSIRIS-Rex  به سمت یک سیارک 500 متری به نام بنو Bennu/ و در سال 2018 به آن خواهد رسید. و در حدود بیش از 500 روز حرکات پیچیده ای به دور دنباله­دار خواهد کرد. بنو دنباله­داری غنی از کربن است که میتواند سررشته منظومه شمسی ومیزبان ملکول­های آلی ماننده آنچه که در زمین موجبات حیات را فراهم کرد باشد.

اگر همه چیز طبق برنامه پیش رود OSIRIS-Rex حداقل 60 گرم از مواد دنباله­دار نصیب دانشمندان خواهد شد. که این تکه های دنیاله دار در  کپسول بازگشت نمونه  ذخیره میشوند. و به سمت زمین هدایت میشوند. این کپسولها طوری برنامه ریزی شده اند که در سپتامبر/شهریور 2023 به زمین برسند و با سرعت 44و6 کیلومتر با جو زمین برخورد خواهد داشت. کپسول که از سرعت آن گرفته شده در ناحیه ای در صحرای یوتا در ایالت نوادا فرود خواهد آمد.

تیم ملی المپیاد دانش‌آموزی نجوم و اختر فیزیک جمهوری اسلامی ایران موفق به کسب مقام قهرمانی جهان در نهمین المپیاد جهانی نجوم و اختر فیزیک شد.

 دانش‌پژوهان المپیاد نجوم ایران در نهمین المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک، با کسب سه مدال طلا، چهار مدال نقره و سه مدال برنز به مقام قهرمانی جهان دست یافتند.

در این دوره از مسابقات که از چهارم تا ۱۳مردادماه با شرکت ۴۱کشور جهان در اندونزی برگزار شد، آرمان وثیق زاده انصاری، فاطمه زرگرباشی، علی زارع به مدال طلا، سعید حجتی نژاد، سید مرتضی سادات، محمدهادی ستوده، علیرضا ارجمند شکوری به مدال نقره و علی چگینی، پارسا نوروزی و سید علی هادیان امرئی به مدال برنز دست یافتند.

در این دوره از مسابقات آرمان وثیق‌زاده انصاری جایزه ویژه بهترین نمره تحلیل داده، فاطمه زرگرباشی جایزه ویژه بهترین دانش آموز خلاق و علی زارع جایزه ویژه بهترین نمره تئوری را نیز از آن خود کردند‌. بر اساس این گزارش، اعضای تیم شماره الف ایران را در این دوره از مسابقات سعید حجتی نژاد، سید مرتضی سادات و محمد هادی ستوده از تهران و فاطمه زرگرباشی از شیراز و آرمان وثیق زاده انصاری از اصفهان تشکیل دادند. اعضای تیم دوم ایران نیز متشکل از علیرضا ارجمند شکوری، علی چگینی، علی زارع و سید علی هادیان امرئی از استان تهران و پارسا نوروزی از استان گلستان بودند. دکتر مهدی خاکیان، دکتر حسین حقی و دکتر اکرم حسنی به عنوان سرپرستان و دکتر حبیب خسرو شاهی، علی اکبر کاوئی و شهاب الدین محین نیز به عنوان ناظران علمی این تیم را همراهی کردند. اعضای تیم ملی المپیاد دانش‌آموزی نجوم و اختر فیزیک، بامداد روز جمعه ۱۶مرداد از طریق فرودگاه بین‌المللی حضرت امام خمینی‌(ره) وارد کشور می‌شوند.

منبع: ایسنا

ماه یخی زحل کمان قرمز رنگ اسرارآمیزی از مواد متخلخل دارد . ما هنوز نمی­دانیم این عارضه چگونه در این محل ایجاد شده است. دوربین فضاپیمای کاسینی این تصاویر گرافیتی مانند (نقاشی های دیواری) را از ناحیه شمالی تتیس بزرگترین ماه زحل گرفته است.   در واقع کمان به صورت کمرنگ در سال2004/1383 دیده شدخ بود اما در تصاویر اخیر در ماه آوریل امسال بود که رنگ واقعی برای چشم انسان و در طول موج نامریی به وضوح دیده شد.بخشیاز این شرایط مربوط به این است که زحل و ماهش در تابستان به سر میبرند که اشکال را واضح تر می­کند. این عارضه برای دانشمندان غیرمنتظره بود زیرا مایه رنگ قرمز در منظومه ما بسیار نادر است. تا به اکنون منجمان تنها چند دهانه برخوردی کوچک قرمزرنگ در ماه یخی زحل دیون بافته اند و مناطق بسیاری نیز در اروپا قمر یخی مشتری قرمز رنگ دیده شده. دانشمندان نمیدانند چگونه این عوارض رخ داده اند. شاید در معرض گاز ماه و یا از عوارضل است که هموز شناسایی نشده اند و با یک نا خالصی شمیایی است.

کارشناس تصویربرداری کاسینی از دانشگاه کلنل که به طرح رصد کمک کرده است می­گوید: “این عوارض باید جوان باشتد زیرا در برخورد با عوارض قدیمی تر متوقف می­شوند و سن دقیق آنها را هم نمی­دانیم”

اگر ذات­ الکرسی بر صندلی آسمانیاش نشسته بود و  سرش را بالا می آورد، باید در آینه اش HD 219134   ستاره ای از قدر 5، نارنجی رنگ،ستاره نوع k و با 21 سال نوری از فاصله از زمین را می­دید.  و اگر از نزدیک تر نگاه می­کرد، شاید می­توانست جهار سیاره که در نزدیکی ستاره گردش می­کنند را هم ببیند. البته که ذات­الکرسی بانویی خیالی است و چیزی نمیبیند اما این در خصوص فاطمه مطلبی و همکارانش از دانشگاه ژنو صدق نمی­کند.  آنها از تلسکوپ 3.6 متری رصدخانه جنوبی اروپا در جزایر قناری، و تلسکوپ اسپیتزر در مدار زمین استفاده کردند. منجمان شواهدی از عبور یک سناره سنگی یافتند. خود سیاره هیچگاه دیده نشده اما گذر آن مختصری ابعاد ستاره را اندکی متاثر از سیاره نشان می دهد . این برسی ها برای اولین بار با طیف سنج  تاسکوپ جنوبی اروپا کشف شد و سپس با رصد های بیشتر توسط تلسکوپ فضایی اسپیتزر تایید شد. دو کشف دیگر ابر-زمین و سباره غول گازی گذری را تا کنون ثبت نکرده اند. اما برسی­های تلسکوپ اسپیتزر شواهدی از تاثیر روی گرانش ستاره آنها را نشان می­دهد .

بااضافه شدن دو مدارگرد دیگر در سال گذشته به مدار مریخ، ترافیک در اطراف سیاره سرخ افزایش یافته! بهمین منظور اخیرا ناسا در تلاش برای افزایش و بهبود فرآیند مونیتورینگ است تا از ایجاد ترافیک در آینده در مدار مریخ جلوگیری کند.

سفینه ” Mars Atmosphere” مریخ و ماون و سفینه هندیِ مانگالیان، از سپتامبر سال گذشته شروع به گردش به دور مریخ کرده اند و بدین ترتیب با افزایش آنها شمار سفینه های در مدار، در اطراف این سیاره سرخ، به عدد 5 رسید. ادیسه ی مریخ و مدارگرد MRO   واکسپرس مارسِ  آژانس فضایی اروپا نیز سه سفینه دیگر هستند.

قبل از وارد شدن سفینه های جدید در مدار مریخ، سیستم جلوگیری از برخورد، تنها بین دو مدارگرد ادیسه و MRO هماهنگ شده بود. اما اکنون با افزایش تعداد سفینه های در مدار بایستی این هماهنگی و مونیتورینگ هرچه بیشتر و بهتر صورت پذیرد.

اگر به هر دلیلی دو سفینه در حال نزدیک شدن بهم احساس شوند، بخش طراحی و هدایتِ ماموریتِ JPL به آنها هشدار خطر داده و تیم هدایت کننده می توانند تصمیم بگیرند که یکی از آن دو سفینه را تغییر جهت بدهند یا خیر.

چنین هشداری در تاریخ 3 جون همین امسال بود که داده شد، هنگامیکه مونیتوریگ خودکار مشخص کرد که سفینه های ماون و MRO، دو هفته دیگر به فاصله نزدیک 3/2 کیلومتری از همدیگر ممکن است برسند.

نمایی از شکل و فاصله مدارهای 5سفینه فعال به دور مریخ به علاوه دو قمر آن

شب‌هنگام پنجشنبه ۸ مرداد گزارش‌های مردمی مبنی بر مشاهد‌ه‌ی ردی پرنور در آسمان استان‌های قزوین، زنجان، البرز و برخی مناطق اطراف دریافت شد. بر اساس نخستین شواهد به‌دست آمده عبور آذرگوی پرنوری قوت پیدا کرد. به این ترتیب گروه‌های جست‌وجو شروع به بررسی مناطق مستعد کردند اما موفق به پیدا کردن اثری از شهاب‌سنگ نشدند و نظرات ضدونقیضی نسبت به این رویداد ارایه دادند. به علّت برخی قضاو‌ت‌های شتاب‌زده٬ «عده‌ای» برخورد تکه‌های شهاب‌‌واره را منتفی دانستند اما سرانجام کشاورز زنجانی به همه‌ی این گمانه‌زنی‌های پایان داد و به نظر می‌رسد تکه‌ای از شهاب‌سنگ را پیدا کرده است.

بر اساس گفتگویی که وب سایت کانوت با حامد پورخرسندی، پژوهش‌گر شهابسنگ‌ها و دانشجوی دکتری مرکز CEREGE فرانسه  انجام داده است، به گفته وی با توجه به فعال بودن بارش دلتا دلوی و برساووشی هم اکنون، باید بررسی در رابطه با این پدیده انجام گیرد تا ارتباط احتمالی با یک بارش شهابی مشخص باشد. البته عموماً چنین آذرگوی‌هایی مرتبط با بارش‌های کلاسیک نیستند اما این یک احتمال است که باید بررسی شود.

به احتمال فراوان آن‌چه که توسط کشاورز یافت شده یک شهاب‌سنگ است اما بسیار اهمیت دارد این نمونه هر چه سریع‌تر به محققان سپرده شود تا ویژگی‌ها و مشخصات آن را کاوش کنند. زیرا این مشخصات به مرور زمان از بین می‌روند.

منبع: canot.ir

منبع عکس: باشگاه خبرنگاران جوان

سکوی پرتاب جدید ناسا در کیپ کارناوال که برای پرتاب راکت های کوچک مناسب است، به روی بخش خصوصی باز شد، به امید پرتاب ماهواره به بیکرانه های فضا این سکو که به  39C موسوم است جدیدترین پایگاه مرکز فضایی کندی است. این سکو در مجاورت سکوی 39B که شاهد پرتاب هایی چون پروژه آپلو و شاتل ها بوده است قرار دارد. و قرار است در برنامه های آتی ناسا محل اصلی راکت های بزرگ ناسا باشد. این سکوی جدید رسما سکوی پرتاب راکت های کلاس کوچک نامیده شده است.

مدیر مرکز فضایی کندی میگوید :” این عالیست! اختصاص یک سکوی جدید در محدوده سکوی 39B ” و یکی از فضا نوردان سابق ناسا هم در طول مراسم افتتاح ­گفت:”من به آینده نگاه می کنم، که در آینده نه چندان دور مشتریان از امکانات عالی اینجا استفاده می­کنند. این سکوی جدید حدود 900000 دلار هزینه ساخت دربر داشته و حدود 50 فوت عرض و  100 فوت طول دارد.

نویسنده: سیدحسام وکیل

مطالعه جدید نشان می­دهد چگونه بادهای کیهانی با پراکنده کردن گاز و گرد و غبار کیهانی مانع از تشکیل ستاره­ها میشوند. منجمان مدتهای مدیدی می­دانستند که بادهای قدرتمند کیهانی برخی اوقات در میان کهکشانها می­وزند و در میان مواد بین ستاره­ای وارد می­شوند و مانع از شکل­گیری ستاره­ها میشوند. حالا آنها تصویری واضح از چگونگی این واقعه دارند.

یکی از تحقیفات دانشگاه یل درباره وقایع کهکشانهای اطراف دید بی­سابقه­ای از این فرایند در اختیار دانشمندان قرار می­دهد. این تحقیق در ژورنال نجومی/Astronomical journal آمده است.

روی لبه برجسته کهکشان همه گاز و غبار به صورت یک ستون بلند در خط­­الراس یا گاز پیشرو جلوه می­کند. اما ما ساختار خوش مقیاس قایل توجهیدر گاز پیش رو می­بینیم. یکی از دانشمندان بیان می­کند:”رشته هایی به صورت سر-دم از گازهای پیشرو بیرون می­زنند. ما فکر می­کنیم این­ها به حاطر تراکم ابر گازی به گازی با تراکم کمتر تبدیل می­شود”.

بادهای کیهانی به سادگی می­توانند ابرگرد و غبار میان ستاره ای کم­چگالی را به فضای میان ستاره­ای اما در مورد گازهای پرچگالی این امر ممکن نیست.باد کیهانی که می­وزد بادهای پرچگالی و کم­چگالی از هم جدا می­شوند. اما ظاهرا توده های کم­چگالی و پر­چگالی توسط بهم وابسته­اند که به احتمال زیاد توسط میدان مغناطیسی از دور بر هم اثر می­گذارند.

این ماه ، آژانس فضایی بین المللی قدمی بزرگ در نزدیک شدن به  آرزوی اکتشافِ مشتری و قمرهای یخی آن برداشت.

این آژانس در 16 جولای قرارداد 285 میلیون دلاری با بخش فضا و دفای ایرباس فرانسه بست که مهندسینش کار طراحی و پیشرفت و تست ماموریت سفینه جوییس را به عهده خواهد داشت.

ماوریت جوییس ( JUICE mission) که مخفف کاوشگر قمرهای یخی مشتری (JUpiter ICy moons Explorer) است، در می 2012 انتخاب شد. ماموریت پیشنهادی برای اکتشاف مشتری و قمر هایش  قرار است در سال 2022 پرتاب شود. قرار است این پروژه که حدودا 3 سال و نیمه تعریف شه است، به اکتشاف اتمسفر، مگناتوسفر و حلقه های تاریک بپردازد. اما این سفینه تنها بر روی مشتری تمرکز ندارد، بلکه او به مطالغه سه قمر  یخی مشتری نیز خواهد پرداخت.